Hoe het was
-
1000-1100In het moerassige beekdal van de Aa verrijst omstreeks 1050 een motte-burcht: een houten fort op een heuvel binnen een gracht. De Heer van Heeswijk kan hiermee zijn gebied overheersen en een veilige schuilplaats bieden in tijden van oorlog. De brokken ijzeroer die als fundament dienen zijn in de kasteelkelders nog te zien.
-
1100-1200Langzaamaan komt er een hertogdom Brabant tot stand. De hertog maakt Brussel tot zijn hoofdstad, en brengt steeds meer kastelen, heerlijkheden en steden onder zijn heerschappij. Kasteel Heeswijk ligt aan de rand van zijn gebied, dicht bij de nieuwe stad ‘s-Hertogenbosch. Aan het einde van de eeuw is Almericus de eerste kasteelheer van wie wij de naam kennen.
-
1200-1300Kasteelvrouwe Agnes van Heeswijk trouwt met de edelman Walraven van Bentheim, en daarmee worden Heeswijk en Dinther definitief met elkaar verbonden. Edellieden kunnen meerdere kastelen en landgoederen tegelijk bezitten. Dat geeft hen veel macht en rijkdom.
-
1300-1400Tussen de hertogen van Brabant en Gelderland is het geregeld oorlog. Gelderse soldaten komen dan over de Maas en plunderen deze streken. De Heeswijkers vluchten in 1371, 1372 en 1398 binnen de kasteelmuren en zijn daar veilig. Het kasteel krijgt bakstenen muren en torens, met een groot poortgebouw.
-
1400-1500Het kasteel wordt gekocht door Willem van der Aa. Hij en zijn nakomelingen bezitten meerdere heerlijkheden, zoals ook Moergestel, Schijndel, Polanen en Asten. Kasteel Heeswijk is een waardevol bezit voor een Brabantse edelman. Over de rivier de Aa passeren langs het kasteel de turfschepen vanuit de Peel naar de stad Den Bosch.
-
1500-1600De belangrijke adellijke families Van Glymes en Cirksena bezitten het kasteel. Jan Cirksena, graaf van Oostfriesland, heer van Valkenburg en Durbuy bouwt na 1555 een voorburcht met baksteen en natuursteen. Rondom het binnenplein zijn de stallen, koetshuis en andere dienstgebouwen. De west- en zuidvleugel zijn bewaard gebleven.
-
1600-1700In de 17e eeuw is Noord-Brabant een oorlogsgebied. De prinsen van Oranje belegeren en bezetten in 1629 kasteel Heeswijk om Den Bosch te veroveren. Het kasteel komt in handen van rijke Hollanders die zichzelf Heer van Heeswijk en Dinther noemen en er een luxe buitenhuis van maken. De Franse Zonnekoning Lodewijk XIV maakt hier in 1672 zijn hoofdkwartier om heel Nederland ten val te brengen.
-
1700-1800De Fransen hadden de verdedigingswerken van het kasteel vernield. Een tuinkoepel komt op het fundament van en zuidtoren. Na drie generaties familie Van der Hoeven vererft het kasteel in vier generaties baronet Speelman. In 1794 is het weer even een Frans militair hoofdkwartier: generaal Pichegru verovert Den Bosch, daarna geheel Nederland.
-
1800-1900In 1835 verkoopt de familie Speelman het kasteel aan de Gouverneur van de Koning in Noord-Brabant, baron André van den Bogaerde van Terbrugge. De schatrijke baron en zijn zonen maken er weer een uitgebreid middeleeuws kasteel van, compleet met zuidvleugel, galerij, Wapenzaal en IJzertoren, een troon van Heeswijk en ingericht met vele kunstschatten en curiositeiten. Het Musée de Bogaerde wordt druk bezocht. De laatste zoon sterft in 1895.
-
1900-2000De jonge baron Willem erft het kasteel, maar mag volgens het testament van zijn oom er niet in wonen. Van de rijke inventaris wordt het grootste deel verkocht voor meer dan 600.000 gulden. De baron neemt zijn intrek in het koetshuis. Na zijn dood besluit barones Albertine om van het kasteel een museum te maken. De stichting Kasteel Heeswijk restaureert vanaf 1995 het gehele kasteel en stelt het open voor bezoek.
-
2000-hedenKasteel Heeswijk krijgt de titel ‘Kasteel van Brabant’ en wordt Topmonument van Noord-Brabant. Landgoed en kasteel groeien uit tot een druk bezochte historische buitenplaats, zorgvuldig gerestaureerd en in een prachtig natuurgebied.
Na de laatste baron
Na de dood van baron Willem in 1974 liet barones Albertine de gebouwen, collectie en het landgoed van Kasteel Heeswijk onderbrengen in een stichting. Het doel was uitdrukkelijk om te voorkomen dat het bezit verdeeld zou raken en ervoor te zorgen dat het voor bezichtiging opengesteld zou worden. De stichting had vanaf 1983 volledig eigendom en ging hard aan de slag om het kasteel als museum open te stellen. In 2000 ging de hoofdburcht weer open voor publiek en kreeg het kasteel zijn museumfunctie terug. De restauratie van het poortgebouw, koetshuis, de ijzertoren en wapenzaal werd in 2005 voltooid.
geschiedenis verzameld
Een bezoek aan het kasteel biedt een uniek kijkje in de leefwereld van de baronnen Van den Bogaerde, en alle kostbaarheden die ze verzamelden.
inkijk in de portrettensalon
hoe het is
En er is meer te beleven in en om het kasteel. In het koetshuis vinden we tegenwoordig Bij de Barones een gezellig museumcafé in hommage aan barones Albertine waar iedere bezoeker kan genieten van overheerlijke bourgondische lekkernijen.
In het poortgebouw is een museumwinkel met de leukste aandenkens en cadeaus.
Een wandeling door de omgeving geeft een indruk van de uitgestrektheid van het landgoed en de bijzondere natuur die daar nog te vinden is. Al met al een kleurrijke geschiedenis die zeer de moeite waard is om te beleven.
